Các nước phương Tây giải quyết vấn đề dân tộc đã lần lượt đi qua các con đường chủ nghĩa thực dân, chủ nghĩa sắc tộc, chủ nghĩa đồng hóa, chủ nghĩa văn hóa đa nguyên. Tuy nhiên, những con đường này chưa thể giải quyết tốt vấn đề dân tộc của phương Tây. Đến nay, dân tộc thiểu số vẫn là vấn đề hết sức nhạy cảm của Mỹ và các nước phương Tây, vấn đề dân tộc cũng luôn tồn tại ở một số nước châu Âu, có một số nước thậm chí từng phát triển đến mức đấu tranh bạo lực. Trong khi đó, Trung Quốc dựa vào tình hình thực tế xử lý vấn đề dân tộc, độc lập tự chủ tìm kiếm một con đường đúng đắn giải quyết vấn đề dân tộc đặc sắc Trung Quốc.

Đảng Cộng sản Trung Quốc trước sau như một coi bình đẳng dân tộc là một trong những nguyên tắc căn bản xây dựng đất nước, thực thi tự trị khu vực dân tộc, chân thành giúp đỡ dân tộc thiểu số phát triển, khu vực dân tộc từ nghèo nàn đi đến giàu có, từ bế tắc đi đến mở cửa, từ lạc hậu đi đến văn minh. Năm nay là kỷ niệm 70 năm Giải phóng hòa bình Tây Tạng. Năm 1951, GDP của Tây Tạng chỉ đạt 130 triệu Nhân dân tệ, năm 2020 đã đột phá 190 tỷ Nhân dân tệ. Hơn 90% người Tây Tạng xưa sống cuộc sống thiếu ăn, thiếu mặc, tỷ lệ mù chữ lên đến 90%. Tây Tạng ngày nay, quần chúng các dân tộc không cần phải lo cơm ăn áo mặc, diện tích nhà ở trung bình một người đạt gần 40 mét vuông, giáo dục công lập 15 năm được thực hiện toàn diện, tuổi thọ trung bình từ 35,5 tuổi của năm 1951 nâng lên đến 71,1 tuổi. Đặc biệt là kể từ Đại hội 18 của Đảng Cộng sản Trung Quốc đến nay, tăng trưởng kinh tế của Tây Tạng đứng trong Top 3 cả nước, mức tăng thu nhập có thể chi phối trung bình đầu người của cư dân nông thôn liên tiếp nhiều năm đứng đầu cả nước.

Không chỉ là Tây Tạng, kể từ Đại hội 18 của Đảng Cộng sản Trung Quốc đến nay, Trung ương Đảng đặt đẩy mạnh sự phát triển của dân tộc thiểu số và khu vực dân tộc lên vị trí càng nổi bật hơn trong toàn cục phát triển cải cách của toàn quốc, không ngừng đưa ra các biện pháp, chính sách, tăng cường hỗ trợ, đã tiếp thêm sức sống bừng bừng cho sự phát triển của khu vực dân tộc, bộ mặt khu vực dân tộc đã có sự thay đổi long trời lở đất. Năm 2020, toàn bộ 420 huyện nghèo của khu vực tự trị dân tộc toàn quốc bỏ mũ nghèo, toàn bộ 28 dân tộc với dân số tương đối ít thực thiện thoát nghèo cả dân tộc. Vấn đề nghèo cùng cực và nghèo chung mang tính khu vực quấy nhiễu dân tộc thiểu số và khu vực dân tộc hàng nghìn năm nay được giải quyết  mang tính lịch sử. Hiện nay, 5 khu tự trị dân tộc gồm Tây Tạng, Tân Cương, Ninh Hạ, Nội Mông, Quảng Tây cùng cả nước hoàn thành xây dựng xã hội khá giả toàn diện theo đúng thời hạn. Đây là sự thể hiện sống động về thực tiễn và thành công của chính sách dân tộc Trung Quốc.

Tại Hội nghị Trung ương về công tác dân tộc năm 2021, đứng trên cao độ toàn cục và chiến lược,Tổng Bí thư Tập Cận Bình đưa ra khái quát gọn gàng và chính xác từ 12 phương diện: Cần phải nắm bắt phương vị lịch sử của công tác dân tộc của Đảng trong thời đại mới từ tầm cao chiến lược vì sự phục hưng vĩ đại của dân tộc Trung Hoa; cần phải coi việc thúc đẩy các dân tộc cùng phấn đấu xây dựng toàn diện nhà nước xã hội chủ nghĩa hiện đại hóa làm nhiệm vụ quan trọng trong công tác dân tộc của Đảng trong thời đại mới; cần phải lấy việc hun đúc ý thức cộng đồng dân tộc Trung Hoa làm sợi chỉ xuyên suốt công tác dân tộc của Đảng trong thời đại mới; cần phải kiên trì lịch sử quan dân tộc Trung Hoa đúng đắn; cần phải kiên trì các dân tộc đều bình đẳng; cần phải giương cao ngọn cờ đại đoàn kết của dân tộc Trung Hoa; cần phải kiên trì và hoàn thiện cơ chế tự trị khu vực dân tộc; cần phải xây dựng ngôi nhà tinh thần chung của dân tộc Trung Hoa; cần phải thúc đẩy sự đi lại, giao lưu, hội nhập giữa các dân tộc; cần phải kiên trì trị lý công việc dân tộc theo pháp luật; cần phải kiên quyết bảo vệ chủ quyền, an ninh, lợi ích phát triển của quốc gia; cần phải kiên trì sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác dân tộc. Đây là sự tuân theo căn bản trong công tác dân tộc của Đảng trong thời đại mới.

Vấn đề dân tộc tồn tại trong các nước đang phát triển, cũng tồn tại trong các nước phát triển; tồn tại trong các nước xã hội chủ nghĩa, cũng tồn tại trong các nước tư bản. Làm thế nào xử lý tốt quan hệ dân tộc, không có một mô hình thích hợp phổ biến cho cả thế giới, mấu chốt là phải tìm được con đường đúng đắn phù hợp với tình hình thực tế của nước mình. Đúng như lời của Tổng Bí thư Tập Cận Bình, “Nhìn lại chặng đường trăm năm của Đảng Cộng sản Trung Quốc, thành tựu lớn nhất mà công tác dân tộc của Đảng giành được chính là đã tìm ra một con đường đúng đắn giải quyết vấn đề dân tộc đặc sắc Trung Quốc”.