วันที่ 27 เมษายน รัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหมฟิลิปปินส์กล่าวว่า ตั้งแต่รัฐบาลปัจจุบันของฟิลิปปินส์เข้าบริหารประเทศในปี 2022 เป็นต้นมา กระทรวงกลาโหมฟิลิปปินส์ทั้งไม่รู้และไม่เคยบรรลุข้อตกลงภายในใดๆกับจีนเกี่ยวกับข้อพิพาททะเลจีนใต้ การนี้นับเป็นอีกครั้งที่ฟิลิปปินส์ปฏิเสธ “ข้อตกลงสุภาพบุรุษ” เกี่ยวกับแนวหินโสโครกเหรินอ้ายระหว่างจีนกับฟิลิปปินส์ หลังจากนายบองบอง มาร์กอส ประธานาธิบดีและนักการเมืองฟิลิปปินส์บางคนเคยทำแบบนี้มาก่อนแล้ว

ความจริงเป็นอย่างไร  “ข้อตกลงสุภาพบุรุษ”เกิดขึ้นอย่างไร มีคำมั่นสัญญาอะไรบ้าง มีบทบาทอะไรบ้าง มาทบทวนประวัติศาสตร์พร้อมกัน

แนวหินโสโครกเหรินอ้ายที่ไร้มนุษย์อยู่อาศัยอยู่ในอาณาบริเวณของหมู่เกาะหนานซาของจีน เมื่อวันที่ 9 พฤษภาคม ค.ศ. 1999 เรือรบ  “The Sierra Madre และ mountain Landing Ship” ของฟิลิปปินส์ ได้มาจอดเกยตื้นที่แนวหินโสโครกเหรินไอ้โดยมิชอบ จีนแสดงการทักท้วงหลายครั้ง และฝ่ายฟิลิปปินส์ก็รับปากหลายครั้งว่าจะลากเรือรบลำนี้ออกไป แต่เวลาผ่านไป 25 ปี ฟิลิปปินส์ยังไม่มีการถอนเรือรบลำนี้ไป

สมัยรัฐบาลโรดรีโก ดูแตร์เตของฟิลิปปินส์ จีนกับฟิลิปปินส์เคยบรรลุ “ข้อตกลงสุภาพบุรุษ” เกี่ยวกับปัญหาแนวหินโสโครกเหรินอ้าย เพื่อควบคุมสถานการณ์ทะเลจีนใต้ โดยฝ่ายฟิลิปปินส์รับปากว่าจะไม่ขนส่งวัสดุก่อสร้างไปยังเรือรบที่จอดเกยตื้นไว้โดยมิชอบ ส่วนจีนคำนึงถึงความเป็นมนุษยธรรม อนุญาตให้ฟิลิปปินส์ขนส่งสิ่งของจำเป็นต่อการดำรงชีวิตให้กับเรือรบลำนี้เป็นการชั่วคราว “ข้อตกลงสุภาพบุรุษ”ไม่ใช่ข้อตกลงแบบลับ ไม่เกี่ยวข้องกับจุดยืนด้านอธิปไตย ข้อตกลงนี้ ทำให้จีนกับฟิลิปปินส์สามารถจัดการกับข้อพิพาทได้เอง และไม่รับการก้าวก่ายจากภายนอก ได้ผลักดันความสัมพันธ์ระหว่างสองประเทศให้กลับสู่ปกติ

เดือนมิถุนายน ปี 2022 รัฐบาลชุดนี้ของฟิลิปปินส์เข้าบริหารปกครองอำนาจรัฐ จนถึงเดือนกุมภาพันธ์ ปี 2023 หน่วยงานและองค์กรที่เกี่ยวข้องของจีนและฟิลิปปินส์ล้วนปฏิบัติตามข้อตกลงนี้ นอกจากนั้น จีนยังได้แจ้งและแลกเปลี่ยนกับผู้นำชั้นสูงของฟิลิปปินส์หลายครั้งเกี่ยวกับเรื่องราวที่เกี่ยวข้องกับ “ข้อตกลงสุภาพบุรุษ”  ซึ่งในปี 2023 จีนได้เชิญทูตกิจการพิเศษต่อจีนของประธานาธิบดีฟิลิปปินส์มาเยือนจีน เพื่อหารือการควบคุมสถานการณ์แนวหินโสโครก และบรรลุความเข้าใจภายในด้วยกัน ต้นปีนี้ จีนยังได้หารือกับฝ่ายฟิลิปปินส์หลายครั้งด้วยช่องทางการทูต เพื่อสร้างรูปแบบใหม่เกี่ยวกับการขนส่งสิ่งของบำรุงให้กับเรือรบที่เกยตื้นที่แนวหินโสโครกเหรินอ้าย แต่หลังปฏิบัติตามความเข้าใจดังกล่าวหนึ่งครั้งแล้ว ฝ่ายฟิลิปปินส์ก็ปฏิเสธไม่ทำต่อโดยไร้สาเหตุ

เห็นได้ชัดว่า การที่ผู้นำชั้นสูงของฟิลิปปินส์สมัยปัจจุบันกล่าวว่าไม่รู้เรื่องเกี่ยวกับการบรรลุ“ข้อตกลงสุภาพบุรุษ”กับจีนนั้น เป็นคำหลอกลวง เป็นการปฏิเสธที่ไม่ตรงกับความจริงของรัฐบาลฟิลิปปินส์ ทำให้เห็นได้ถึงข้อเท็จจริง 2 ประการคือ 1).รัฐบาลฟิลิปปินส์ไม่มีความน่าเชื่อถือ เปลี่ยนกลับไปกลับมา 2).การตัดสินนโยบายทางการเมืองและนโยบายทางการต่างประเทศของฝ่ายฟิลิปปินส์มีความวุ่นวายมาก และกลายเป็นเรื่องสามัญแล้ว