ตั้งแต่ปีค.ศ.2015 ยอดการผลิตและจำหน่ายรถยนต์พลังงานใหม่ของจีนจัดอยู่อันดับหนึ่งของโลกต่อเนื่องกันเป็นเวลา 9 ปี ในปี ค.ศ.2023 ภายใต้การสนับสนุนของรถยนต์พลังงานใหม่ ยอดการส่งออกรถยนต์ของจีนแซงหน้าญี่ปุ่น จัดอยู่อันดับหนึ่งของโลก โดยหนึ่งในสามเป็นรถยนต์พลังงาน

ที่ประชุมเต็มคณะของคณะกรรมการกลางพรรคคอมมิวนิสต์จีนชุดที่ 20 ครั้งที่ 3 ซึ่งจัดขึ้นเมื่อเดือนกรกฎาคมปีนี้ เสนอให้พัฒนาอุตสาหกรรมเชิงยุทธศาสตร์ซึ่งรวมทั้งพลังงานใหม่ แสดงให้เห็นว่า จีนให้ความสำคัญอย่างสูงกับการพัฒนาพลังงานใหม่

วันที่ 31 กรกฎาคมปีที่ผ่านมา คณะกรรมการกลางพรรคคอมมิวนิสต์จีน คณะรัฐมนตรีจีนได้ประกาศความคิดเห็นว่าด้วยการเร่งเปลี่ยนผ่านการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมให้เป็นสีเขียวอย่างครอบคลุม โดยเสนอให้ส่งเสริมการขนส่งคาร์บอนต่ำ อาทิ รถยนต์พลังงานใหม่ เป็นต้น เดินหน้าให้รถโดยสารสาธารณะในเมืองเปลี่ยนเป็นรถยนต์ไฟฟ้า จนถึงปีค.ศ. 2035 รถยนต์พลังงานใหม่จะกลายเป็นกระแสหลักของการจำหน่ายรถยนต์ในยุคใหม่ ผมสังเกตว่า เวลานี้มีผู้ใช้รถยนต์ไฟฟ้ามากขึ้นเรื่อย ๆ รถแท็กซี่ในกรุงปักกิ่งที่จดทะเบียนใหม่หรืออัปเกรดนั้นก็ได้เปลี่ยนเป็นรถยนต์พลังงานใหม่ ขณะที่การชาร์จรถยนต์ไฟฟ้าก็สะดวกมาก

รถยนต์พลังงานใหม่จีนเป็นที่ชื่นชอบอย่างกว้างขวางนั้น เป็นผลมาจากเทคโนโลยีแบตเตอรี่ชั้นนำของโลก ระยะทางโดยเฉลี่ยของรถโดยสารไฟฟ้าจีนเมื่อชาร์จแบตเตอรี่เต็มวิ่งได้กว่า 460 กิโลเมตร ขณะที่รถยนต์ไฟฟ้าบางประเภทวิ่งได้ถึง 1,000 กิโลเมตร นอกจากนี้ เทคโนโลยีการหล่อแบบที่ล้ำหน้าก็ทำให้คุณภาพของรถยนต์ไฟฟ้าจีนสูงขึ้นและราคาก็ลดลงด้วย เมื่อประกอบกับประสบการณ์การขับขี่อัจฉริยะแล้ว ทำให้รถยนต์พลังงานใหม่จีนก้าวขึ้นเป็นผู้นำในเวทีโลก ในขณะเดียวกัน วิสาหกิจจีนกำลังมุ่งสร้างสถานีชาร์จในต่างประเทศเพื่อสนองความต้องการชาร์จแบตของผู้ใช้ในต่างประเทศให้มีความสะดวกสบายมากยิ่งขึ้น

ยุโรปและเอเชียตะวันออกเฉียงใต้เป็นตลาดหลักสองแห่งสำหรับการส่งออกรถยนต์พลังงานใหม่ของจีน ยกตัวอย่างประเทศไทย ในปี 2023 ไทยขายรถยนต์ไฟฟ้าประเภทที่ใช้แบตเตอรี่ไฟฟ้าอย่างเดียว  76,000 คัน โดยประมาณร้อยละ 80 เป็นแบรดน์จีน บริษัทรถยนต์พลังงานใหม่ของจีนในไทยได้ช่วยให้เยาวชนไทยจำนวนมากได้เรียนรู้เทคนิคและเพิ่มขีดความสามารถ เพื่อสนับสนุนการพัฒนาเศรษฐกิจสีเขียวและเศรษฐกิจดิจิทัลของไทย

แต่ในยุโรป หนทางการขับเคลื่อนรถยนต์พลังงานใหม่ของจีนไม่ค่อยราบรื่นนัก เมื่อไม่นานมานี้ สหภาพยุโรปประกาศเรียกเก็บภาษีการนำเข้ารถยนต์ไฟฟ้าจากจีนในอัตราที่สูง  วันที่ 29 ตุลาคมตามเวลาท้องถิ่น คณะกรรมาธิการยุโรปประกาศว่ามีการตัดสินใจเรียกเก็บภาษีต่อต้านเงินอุดหนุนระยะ 5 ปีสำหรับรถยนต์ไฟฟ้าที่นำเข้าจากจีนตั้งแต่วันที่ 31 ตุลาคม โดยเรียกเก็บภาษีนำเข้ารถอีวีจากบริษัทบีวายดี(BYD) ในอัตราร้อยละ 17.2 เรียกเก็บภาษีนำเข้ารถอีวีจากบริษัทจีลี่ (Geely) ในอัตราร้อยละ18.8 เรียกเก็บภาษีนำเข้ารถอีวีจากบริษัทเอสเอไอซี (SAIC) ในอัตราร้อยละ 35.3 และเรียกเก็บภาษีนำเข้ารถอีวีจากบริษัททั้งหมดที่ไม่ให้ความร่วมมือในอัตราร้อยละ 35.3 ต่อกรณีนี้จีนได้แสดงท่าที่ไม่เห็นด้วยและไม่ยอมรับอย่างชัดเจนโดยได้ยื่นคำร้องต่อกลไกระงับข้อพิพาทขององค์การการค้าโลก

สาเหตุที่จีนไม่เห็นด้วยและไม่ยอมรับเนื่องจากแนวปฏิบัติต่างๆของยุโรปนั้นไม่สมเหตุสมผล ไม่เข้าหลักเกณฑ์ โดยอ้าง “การแข่งขันที่ยุติธรรม” แต่ในความเป็นจริงคือสร้าง “การแข่งขันที่ไม่เป็นธรรม” ดำเนินนโยบายกีดกันทางการค้า พฤติกรรมของยุโรปไม่เพียงแต่ทำลายห่วงโซ่อุตสาหกรรมและห่วงโซ่อุปทานระหว่างจีนกับสหภาพยุโรปเท่านั้น แต่ยังทำให้ผู้บริโภคยุโรปเสียประโยชน์ต้องจ่ายเงินมากขึ้น เป็นโทษต่อสภาพแวดล้อมการลงทุนของยุโรป ทำให้กระบวนการเปลี่ยนแปลงที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมของประเทศชะลอตัว นับเป็นพฤติกรรมที่ทำร้ายผู้อื่นและทำร้ายตัวเองด้วย

จีนคัดค้านการเพิ่มภาษีแต่ฝ่ายเดียวซึ่งเป็นการละเมิดกฎองค์การการค้าโลก และจะใช้มาตรการที่จำเป็นทั้งหมดเพื่อคุ้มครองสิทธิประโยชน์ที่ชอบด้วยกฎหมาย ข้อได้เปรียบของอุตสาหกรรมยานยนต์ไฟฟ้าของจีนนั้นเกิดจากการแข่งขันเต็มรูปแบบ ไม่ใช่การอาศัยเงินอุดหนุนอุตสาหกรรม โดยจีนยินดีปรึกษาหารือกับทุกฝ่าย แก้ไขปัญหาอย่างมีเหตุผลและเป็นมืออาชีพ

เช้าวันที่ 19 พฤศจิกายนตามเวลาท้องถิ่น นายสี จิ้นผิง ประธานาธิบดีจีนที่กำลังร่วมการประชุมสุดยอดผู้นำกลุ่มจี 20 ณ กรุงรีโอเดจาเนโรได้พบหารือนอกรอบกับนายโอลาฟ ชอลซ์ นายกรัฐมนตรีเยอรมนี นายสี จิ้นผิงย้ำว่า การที่คณะกรรมาธิการยุโรปประกาศเรียกเก็บภาษีต่อต้านเงินอุดหนุนสำหรับรถยนต์ไฟฟ้าที่นำเข้าจากจีนได้รับความสนใจจากทั่วโลก โดยจีนยืนหยัดแก้ไขความแตกต่างด้วยการปรึกษาหารือ หวังว่า เยอรมนีจะแสดงบทบาทสำคัญกับเรื่องนี้อย่างต่อเนื่อง ด้านนายโอลาฟ ชอลซ์กล่าวว่า หวังว่ายุโรปกับจีนจะสามารถแก้ไขปัญหารถยนต์ไฟฟ้าจีนด้วยการเจรจาโดยเร็ว เยอรมนียินดีใช้ความพยายามกับเรื่องนี้อย่างเต็มที่

เราหวังว่า สหภาพยุโรปจะไม่ถูกครอบงำด้วยการคิดเชิงอุดมการณ์และผลประโยชน์ระยะสั้น แต่จะพบกับจีนครึ่งทางและร่วมกันหาข้อสรุปที่เป็นที่ยอมรับของทั้งสองฝ่าย เพื่อผลประโยชน์ของทั้งสองฝ่ายโดยผ่านการเจรจาและการปรึกษาหารือกัน

เขียนโดย ชุย อี๋เหมิง ภาคภาษาไทย ศูนย์เอเชียแอฟริกา

สถานีวิทยุและโทรทัศน์กลางแห่งประเทศจีน (CMG)

(In/Cui)