Mới đây, Mỹ bày tỏ rất “quan tâm” các quốc đảo Thái Bình Dương, tuy nhiên lời nói không đi đôi với việc làm. Cách đây không lâu, hơn 100 tổ chức kiểm soát quân bị, bảo vệ môi trường và tổ chức khác gửi thư tới Chính phủ Mỹ, hối thúc nước này thực hiện cam kết về chính thức xin lỗi và bồi thường hợp lý cho các cuộc thử nghiệm hạt nhân quy mô lớn tại Quần đảo Mác-san vào thập niên 40, 50 thế kỷ trước.

Quần đảo Mác-san nằm ở giữa Thái Bình Dương, gồm hơn 1.200 hòn đảo và bãi đá lớn nhỏ, năm 1944 do Mỹ thực hiện quản lý quân sự và trở thành lãnh thổ ủy trị của nước Mỹ kể từ năm 1947, thực hiện độc lập vào năm 1986. Năm 2019, tờ Thời báo Lốt An-giơ-lét của Mỹ đưa tin, Mỹ từng tiến hành 67 cuộc thử nghiệm hạt nhân tại Quần đảo Mác-san từ năm 1946 đến năm 1958. Người dân trên đảo phải gánh chịu nỗi khổ da bị bỏng và rụng tóc, nhiều người mắc bệnh tuyến giáp. Ngoài ra, môi trường sinh thái nơi đây cũng bị phá hoại nghiêm trọng không thể bù đắp lại, một lượng lớn cá chết, san hô phai màu, thực vật rong rêu sinh sôi nẩy nở, rất nhiều người phải xa rời quê hương.

Bên cạnh đó, Mỹ năm đó còn bất chấp đường xa ngàn dặm trực tiếp đổ hơn 130 tấn đất bị ô nhiễm hạt nhân từ bãi thử nghiệm ở bang Nê-va-đa ở nước mình vào Quần đảo Mác-san.

Nói qua loa về tội ác của mình, bồi thường lại sai hẹn, cách làm vô đạo đức lại ngang ngược của Mỹ gây nỗi căm giận chung trên toàn cầu. Năm 2022, Khóa họp lần thứ 51 của Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc thông qua nghị quyết, hối thúc các nước liên quan gánh vác trách nhiệm tương ứng, hỗ trợ Quần đảo Mác-san giải quyết các vấn đề do các cuộc thử nghiệm hạt nhân để lại.

Kể từ năm 2022 đến nay, Mỹ tiến hành hoạt động đối ngoại dồn dập tại các quốc đảo Thái Bình Dương, quan chức cấp cao các bộ ngành quan trọng lần lượt tới thăm, Hội nghị Thượng đỉnh Mỹ – các quốc đảo Thái Bình Dương lần thứ nhất diễn ra tại Oa-xinh-tơn cách đây không lâu. Mỹ cần trả nợ lịch sử, xin lỗi và bồi thường cho Quần đảo Mác-san nếu thực sự “quan tâm” và sẵn sàng giúp các quốc đảo Thái Bình Dương phát triển như nước này đã nói, bằng hành động thực tế, lấy lại lòng tin của các quốc đảo Thái Bình Dương.