Năm 2023, xuất khẩu rau quả của Việt Nam tăng trưởng đột phá, kim ngạch xuất khẩu đạt kỷ lục 5,573 tỷ USD tăng 65,66% so với năm 2022 (3,364 tỷ USD), cũng là mức tăng cao nhất trong hơn 20 năm qua. Mới đây, Đài Phát thanh Truyền hình Trung ương Trung Quốc đã có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Thanh Bình, Chủ tịch Hiệp hội Rau quả Việt Nam để làm rõ các nguyên nhân phía sau thành tích đáng chú ý ấy.

Theo vị đại diện Hiệp hội, mức tăng nói trên chủ yếu là do mặt hàng sầu riêng mang lại với khoảng 2,2 tỷ USD kim ngạch, tăng 481,4%, tiếp theo sau là các mặt hàng thanh long, chuối, xoài tươi, xoài chế biến… Năm 2023, rau quả là một trong số ít mặt hàng nông sản của Việt Nam tiếp tục giữ được tốc độ tăng trưởng trong khi rất nhiều mặt hàng khác như, thủy sản, chăn nuôi… bị sụt giảm.

Ông Nguyễn Thanh Bình, Chủ tịch Hiệp hội Rau quả Việt Nam

Năm vừa qua, sản xuất rau quả của Việt nam tiếp tục tăng trưởng cả về diện tích và sản lượng. Năng lực và uy tín của các doanh nghiệp rau quả Việt Nam tiếp tục được khẳng định và nâng cao trên thị trường thế giới. Mặc dù giao dịch từ các thị trường như Hoa Kỳ, Thái Lan... giảm nhưng tại một số thị trường trọng điểm khác như Hà Lan, Đức, Cộng hoà Séc, Italia, UEA… lại tăng lên.

Đặc biệt, ông Nguyễn Thanh Bình nhấn mạnh vai trò quan trọng của thị trường Trung Quốc. Đây là thị trường nhập khẩu rau quả lớn nhất của Việt Nam trong nhiều năm qua, mặc dù có lúc giảm xuống trong những năm dịch COVID-19 hoành hành nhưng năm 2023 đánh dấu sự trở lại mạnh mẽ của các nhà nhập khẩu rau quả Trung Quốc. Cụ thể, tỷ trọng của thị trường Trung Quốc trong tổng kim ngạch xuất khẩu của Rau quả Việt Nam đã trở lại mức 65% trong năm 2023 so với 53% trong năm 2022.

“Lý do chủ yếu là vì Trung Quốc đã từ bỏ chính sách Zero COVID ngay từ 8/1/2023. Việc làm này đã tạo điều kiện để lưu thông hàng hóa qua biên giới Việt - Trung nhanh hơn, nhiều hơn,” ông Nguyễn Thanh Bình nói.

Trung Quốc và Việt Nam cũng đã ký hàng loạt hiệp định thương mại đưa thạch đen, khoai lang, chuối và dưa hấu vào danh sách xuất khẩu chính ngạch, mở ra thêm nhiều cơ hội cho các doanh nghiệp kinh doanh những mặt hàng này.

Đánh giá về triển vọng tương lai, vị chuyên gia cho rằng năm 2024 sẽ tiếp tục là một năm thắng lợi của rau quả Việt Nam, với Trung Quốc giữ vững vai trò là thị trường xuất khẩu lớn nhất.

“Trung Quốc sẽ tiếp tục mở rộng cửa cho nông sản Việt Nam trong đó có rau quả. Điều này được thể hiện trong tuyên bố chung được ký kết giữa hai bên trong chuyến thăm cấp nhà nước của Tổng Bí thư Đảng Cộng sản, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tới Việt nam vào tháng 12/2023. Tôi cho rằng nhiều mặt hàng nông sản khác của Việt Nam như dừa, bưởi, trái cây đông lạnh... sẽ sớm  được đưa vào danh sách các mặt hàng nông sản xuất khẩu chính ngạch của Việt Nam sang Trung Quốc,” ông Nguyễn Thanh Bình lạc quan.

Vị đại diện hiệp hội bày tỏ hy vọng các cơ quan chức năng của hai phía tiếp tục tạo điều kiện thuận tiện để các hiệp hội ngành hàng, các doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh trong lĩnh vực rau quả có thể giao lưu, trao đổi, ký kết và thực hiện các hợp đồng mua bán rau quả; đồng thời hỗ trợ cho người sản xuất và các doanh nghiệp kinh doanh xuất khẩu rau quả của Việt Nam nhanh chóng hoàn thành các thủ tục đăng ký mã số vùng trồng, mã số cơ sở đóng gói, mã số doanh nghiệp… để có thể đẩy mạnh xuất khẩu rau quả sang Trung Quốc./

Phóng viên: Nguyễn Thị Thanh Xuân