หมีแพนด้าเป็นสัญลักษณ์ของการอนุรักษ์สัตว์ป่าและแสดงถึงความสำคัญของการคุ้มครองสัตว์ป่าที่ใกล้สูญพันธุ์และที่อยู่อาศัยตามธรรมชาติของพวกมัน  หมีแพนด้ามีบทบาทสําคัญในการส่งเสริมความหลากหลายทางชีวภาพ และความพยายามในการอนุรักษ์อย่างต่อเนื่องเป็นสิ่งสําคัญเพื่อให้แน่ใจว่าหมีแพนด้าจะอยู่รอดปลอดภัย

เมื่อเร็ว ๆ นี้  สํานักงานป่าไม้และทุ่งหญ้าแห่งชาติจีนประกาศว่า จีนประสบความสำเร็จในการคุ้มครองหมีแพนด้าป่าและที่อยู่อาศัยของหมีแพนด้า  โดยผ่านการดําเนินโครงการทางนิเวศวิทยาอย่างจริงจังเช่นการอนุรักษ์ป่าธรรมชาติ   การคืนพื้นที่เพาะปลูกให้กับป่าและทุ่งหญ้า  การคุ้มครองสัตว์ป่า  และการสร้างเขตอนุรักษ์ธรรมชาติ จากการสำรวจพบว่า  จำนวนหมีแพนด้าในป่าเพิ่มขึ้นจากประมาณ 1,100 ตัวในทศวรรษ 1980 เป็นเกือบ 1,900 ตัวในปัจจุบัน

หมีแพนด้ามีถิ่นกําเนิดในประเทศจีนและเป็นที่รู้จักในฐานะ “สมบัติของชาติในจีน” จากการบันทึกพบว่า หมีแพนด้าอาศัยอยู่ในโลกเป็นเวลาอย่างน้อย 8  ล้านปี  และที่อยู่อาศัยของหมีแพนด้าตั้งอยู่บนภูเขาห่างไกลในมณฑลเสฉวน มณฑลส่านซี และมณฑลกานซู่ ภาคตะวันตกของจีน  บริเวณดังกล่าวมีสภาพแวดล้อมที่เย็นและชื้น ซึ่งเหมาะอย่างยิ่งสำหรับการเจริญเติบโตของต้นไผ่ แหล่งอาหารหลักของหมีแพนด้า  

ไผ่คิดเป็นสัดส่วนมากถึง 99% ของอาหารหมีแพนด้า  หมีแพนด้าสามารถกินไผ่ได้ 12-38 กิโลกรัมต่อวัน  ตามปกติ หมีแพนด้าจะใช้เวลาเกือบครึ่งวันในการรับประทานกินอาหาร และใช้เวลาส่วนใหญ่ที่เหลือในการนอนหลับ หมีแพนด้าปีนต้นไม้เก่ง เชื่องมาก และไม่ค่อยทำร้ายกันเองหรือมนุษย์

หมีแพนด้าเป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมในตระกูลหมี  และเป็นสัตว์ที่ไม่ชอบอยู่ปะปนกับสัตว์อื่น ชอบอยู่โดดๆ  หวงแหนอาณาบริเวณของมันยกเว้นในช่วงฤดูผสมพันธุ์ ฤดูผสมพันธุ์ของหมีแพนด้ามีปีละครั้งเดียวระหว่างเดือนมีนาคมถึงพฤษภาคม แต่ละครั้งมีช่วงเวลาสั้น ๆ เพียง 2-3 วันเท่านั้น ตามปกติ  หมีแพนด้าเลี้ยงที่เป็นตัวเมียมีอายุประมาณ 4 ปี  และตัวผู้มีอายุประมาณ 6 ปีสามารถผสมพันธุ์ได้ ส่วนหมีแพนด้าป่าจะมีอายุแก่กว่าหมีแพนด้าเลี้ยงในการผสมพันธุ์     ระยะเวลาตั้งท้องของหมีแพนด้าระหว่าง 83-200 วัน แม่หมีแพนด้ามักจะให้กำเนิดลูก1-2 ตัว หมีแพนด้าแรกเกิดมีน้ำหนักน้อยมากโดยเฉลี่ย 145 กรัม ประมาณหนึ่งในพันของน้ำหนักหมีแพนด้าที่โตเต็มวัย  โดยหมีแพนด้าแรกเกิดที่น้ำหนักเบาที่สุดแค่ 51 กรัม  ส่วนหนักที่สุดมี 225 กรัม  แม่หมีแพนด้าจะดูแลและปกป้องลูกอย่างใกล้ชิดจนกว่าลูกจะสามารถดูแลตัวเองได้ ลูกหมีแดนด้าจะเป็นอิสระเมื่ออายุประมาณ 18 เดือน

อายุขัยเฉลี่ยของหมีแพนด้าป่าคือ 18-20 ปี และอายุขัยเฉลี่ยของหมีแพนด้าเลี้ยงอาจสูงถึง 25 ปี อายุขัยที่ยาวนานที่สุดของหมีแพนด้าเลี้ยงที่มีการบันทึกไว้คือ 38 ปี

ย้อนกลับไปเมื่อปี 2016 สหภาพนานาชาติเพื่อการอนุรักษ์ธรรมชาติ (IUCN) ได้ปรับสถานะการใกล้สูญพันธุ์ของหมีแพนด้าทั่วโลกจาก “ใกล้สูญพันธุ์” เป็น “เปราะบาง” ซึ่งบ่งชี้ว่าความพยายามในการอนุรักษ์หมีแพนด้าของจีนได้รับการยอมรับอย่างกว้างขวางจากแวดวงการอนุรักษ์สัตว์ป่าระหว่างประเทศ

เมื่อเดือนตุลาคมปี 2021 จีนได้ก่อตั้งอุทยานแห่งชาติหมีแพนด้าขึ้นอย่างเป็นทางการที่ภาคตะวันตกของจีน โดยมีพื้นที่ทั้งหมด 27,134 ตารางกิโลเมตร  และอนุรักษ์หมีแพนด้าป่าประมาณ 72%

เกี่ยวกับการผสมเทียมหมีแพนด้า  ในรอบปี 2023 มีหมีแพนด้าที่เกิดจากการผสมเทียมและอยู่รอดจำนวน 46 ตัว  ปัจจุบัน  ทั่วโลกมีหมีแพนด้าเลี้ยงทั้งหมด 728 ตัว    

ด้านความร่วมมือระหว่างประเทศในการอนุรักษ์หมีแพนด้า  สํานักงานป่าไม้และทุ่งหญ้าแห่งชาติจีนระบุว่า ณ สิ้นปี 2023 จีนได้ดําเนินความร่วมมือเพื่ออนุรักษ์หมีแพนด้ากับ 20 สถาบันใน 18 ประเทศ ได้แก่ ไทย สิงคโปร์ มาเลเซีย อินโดนีเซีย ญี่ปุ่น สหรัฐอเมริกา ออสเตรีย สเปน ออสเตรเลีย ฝรั่งเศส เบลเยียม เกาหลีใต้ เนเธอร์แลนด์ เยอรมนี ฟินแลนด์ เดนมาร์ก รัสเซียและกาตาร์ ปัจจุบัน  มีหมีแพนด้าที่อยู่ในต่างประเทศทั้งหมด 56 ตัว

(IN/ZHOU)