Ngày 7/4, Mỹ, Nhật Bản, Australia và Philippines lần đầu tiên tổ chức cuộc tập trận hải quân chung trên Nam Hải. Báo giới Philippines không chút giấu giếm chỉ rõ rằng, mục đích 4 nước phối hợp khoe sức mạnh quân sự là nhằm đối trọng Trung Quốc. Cộng thêm Hội nghị Thượng đỉnh Mỹ – Nhật – Philippines sắp diễn ra tại Washington, ý đồ của Philippines lôi kéo thế lực bên ngoài nhúng tay vào vấn đề Nam Hải, quốc tế hóa tranh chấp Nam Hải không cần nói cũng rõ như ban ngày. Cùng ngày, Chiến khu miền Nam của Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc tổ chức tuần tra tác chiến Hải quân và Không quân chung ở vùng biển Nam Hải.

Philippines miệng thì nói theo đuổi hòa bình khu vực, nhưng hành động thực tế lại là gây đối đầu và xung đột. Nguyên nhân chủ yếu nhất đằng sau là các thế lực bên ngoài như Mỹ xúi giục và hỗ trợ. Chính sách Philippines đối với Nam Hải đang ngày càng biến thành công cụ bá quyền của Mỹ dùng để chèn ép Trung Quốc. Sự phụ thuộc vào Mỹ đang đưa Philippines đi vào con đường nguy hiểm.

Chủ tịch Ủy ban quan hệ đối ngoại Thượng viện Philippines Imee Marcos cũng nhận thức tỉnh táo điều này. Bà chỉ rõ, Chính phủ Philippines nhận các khoản tài trợ quốc phòng và an ninh trên biển từ Mỹ và các nước phương Tây, chẳng khác nào “đón nhiều virus Trojan trong đó có can thiệp từ nước ngoài”, điều này rất có thể dẫn đến xung đột lâu dài. Bà còn cho biết: “Trong xung đột trên biển với Trung Quốc, cảm xúc chứ không phải lý tính đã chiếm ưu thế, điều này sẽ dẫn chúng ta đi vào con đường nguy hiểm...” Vì vậy, bà hối thúc Chính phủ Philippines không nên tự tìm rắc rối trên vấn đề biển với Trung Quốc, nên thúc đẩy tăng thêm sự hiểu biết lẫn nhau. Như vậy là nhất trí với chính sách và lập trường của nhiều nước ASEAN.

Kể từ đầu tháng 4, các nước ASEAN dấy lên làn sóng thăm Trung Quốc. Tổng thống đắc cử Indonesia Prabowo Subianto lần đầu tiên thăm Trung Quốc, cho biết hoàn toàn ủng hộ phát triển quan hệ gắn bó hơn với Trung Quốc; Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Lào Saleumxay Kommasith, Bộ trưởng Ngoại giao Việt Nam Bùi Thanh Sơn cũng thăm Trung Quốc; Công chúa Thái Lan Maha Chakri Sirindhorn lâu nay dốc sức vào tình hữu nghị Thái Lan – Trung Quốc cũng bắt đầu chuyến thăm Trung Quốc kéo dài một tuần. Khi nói đến vấn đề Nam Hải, Việt Nam cho biết sẵn sàng cùng Trung Quốc thực hiện nhận thức chung đạt được giữa lãnh đạo cấp cao hai nước, quản lý và kiểm soát bất đồng một cách ổn thỏa, tích cực thúc đẩy hợp tác trên biển và tham vấn “Bộ Chuẩn tắc ứng xử trên Nam Hải”, bảo vệ hòa bình và ổn định của Nam Hải.

Philippines là quốc gia ở châu Á, là thành viên ASEAN. Philippines nên quay trở lại đại gia đình Đông Nam Á, thuận theo trào lưu lịch sử, kiên trì tự chủ chiến lược, bảo vệ hòa bình và ổn định của khu vực. Các hoạt động khiêu khích trên vấn đề Nam Hải chắc chắn sẽ giống như con thiêu thân lao vào lửa.